Nhân sinh vốn chìm nổi như mộng huyễn. Kẻ trước người sau, đều sinh ra với tâm hồn thanh bạch. Thuận theo tự nhiên mà lớn lên. Theo nghiệp quả mà trả vay. Cuộc đời không ai không chìm nổi, không ai không có đau thương.
Cuộc vui thường ngắn chẳng tày gang, mà đau thương cứ chất chồng muôn kiếp. Chỉ biết nay sống mai chết. Nay rực rỡ mai tàn lụi. Lấy ngắn làm vui, lấy đạo làm lý lẽ. Lấy vô thường mà tự tô hồng vĩnh viễn. Chỉ biết sống sau theo trước, tàn một kiếp lại luân hồi. Chẳng biết ngày nào dừng lại, không biết bao giờ mới có đường ra.
Con người, đi qua được mất, lòng ai không vướng bận. Những oán hận ly biệt cứ chất chồng. Có câu cuộc đời không có ai được hoàn mỹ. Chỉ là kẻ này cầu ước địa vị kẻ khác, chẳng hay có kẻ lại cầu ước địa vị chính mình. Đau thương và mất mát đồng hành, khiến kẻ lữ hành bơ vơ giữa dòng sinh diệt. Không muốn tiến chẳng có lối lùi. Mù mịt trong khói lửa nhân gian, không còn cầu ước những xa xôi vạn trượng.
Chợt gặp câu, biển khổ vô biên, quay đầu lại là bờ. Nhìn tượng phật vô ngã, mỉn nụ cười thanh thản từ bi. Chợt thấu suốt mà mắt ngấn lệ. Vạn kiếp sinh diệt, tuyệt chẳng còn muốn nhìn lại.
Được mất vốn như bóng nước, thân thể vốn chỉ là tạm bợ. Được mấy chục năm mà vì nó làm bao chuyện đáng trách. Gieo xuống bao nghiệp sâu dày. Những tham, sân, si tích tụ ngàn đời, bị vô minh che lấp. Chợt tan biến trước một nụ cười thanh thản, từ bỏ không còn gì vướng bận.
Phát hiện phù hoa, đẹp rực rỡ yêu kiều. Mềm mại như nước. Nhu hòa bình dị. Tất thảy đều khiến thế nhân cười trong biển nước mắt. Đổi lấy vài phần hoa mị, là bao công vun đắp, bao ngày khóc cười, bao ngày níu giữ. Chẳng qua lại chỉ là chút lên xuống của cảm thọ. Thật nửa phần cũng không đáng. Có cũng thế, mà không có cũng thế. Thật ra không ảnh hưởng quả nhiều. Chỉ là mình tự huyễn hoặc mình. Rồi tự khóc cười theo góc nhìn được mất thành bại của nhân sinh.
Mỉn cười mà đối diện nhân sinh. Lấy tâm tĩnh lặng mà quan sát vạn vật. Lấy lòng thanh bạch không cầu không đợi mà đối đãi thế nhân. Không còn bàn chuyện được mất, không còn than vãn chuyện sinh diệt. Học hạnh từ bi mà đối đãi tất cả, học hạnh hỷ xả mà tự sửa chính mình. Ngắm một nụ cười từ bi của Phật, buông xuống mọi kết ái ở đời. Bình thản sống những tháng ngày không còn đau thương sinh tử buộc ràng.
Núi vẫn là núi, sông vẫn là sông. Tự tại trong lòng sinh diệt. Không còn tha thiết chuyện phù vân.
Chay Mộc